Radio Opole » Kraj i świat
2022-04-30, 07:20 Autor: PAP

Opracowano enzym, który z łatwością rozkłada plastik

Z pomocą sztucznej inteligencji naukowcy opracowali syntetyczny enzym, który nawet w ciągu kilku godzin rozkłada tworzywa sztuczne zwykle zalegające setki lat na lądach i w oceanach. Można go wykorzystać nie tylko do recyklingu, ale także do usuwania plastiku z zanieczyszczonych miejsc.

Zespół z University of Texas Austin, na łamach magazynu „Nature” donosi o potencjalnie rewolucyjnym wynalazku, który może pomóc uwolnić świat od plastikowych śmieci. Jak przypominają naukowcy, na Ziemi zalegają miliardy ton plastikowych śmieci zgromadzonych na wysypiskach, zanieczyszczających morza oraz lądy.


Tymczasem oni opracowali enzym rozkładający w kilka dni, a nawet kilka godzin tworzywa sztuczne, których naturalny rozpad wymaga setek lat. „Możliwości enzymu są praktycznie nieograniczone, jeśli chodzi o wsparcie recyklingu” - twierdzi prof. Hal Alper, jeden z badaczy.


Enzym działa na poli(tereftalan etylenu), czyli PET - jeden z najpowszechniejszych plastików, który znajduje się np. w większości opakowań, a także niektórych ubraniach czy włóknach. Tworzywo to obejmuje aż 12 proc. wszystkich światowych odpadów stałych.


Z pomocą enzymu naukowcy zdołali rozłożyć plastik, czasami nawet w ciągu godzin, a potem z powstałych substancji, znów odzyskać wyjściowe tworzywo. Do opracowania enzymu wykorzystali sztuczną inteligencję, która zaprojektowała go po analizie naturalnego enzymu PETazy, pozwalającego na rozkładanie plastiku niektórym bakteriom.


Wynalazkowi badacze nadali nazwę FAST-PETaz. Słowo „fast” (ang. szybki) ma stanowić skrót od functional, active, stable and tolerant - funkcjonalny, aktywny, stabilny i odporny.


„Praca ta naprawdę pokazuje moc, jaka wynika z połączenia różnych dyscyplin - od syntetycznej biologii, przez inżynierię chemiczną, po sztuczną inteligencję” - zwraca uwagę prof. Andrew Ellington kierujący zespołem zajmującym się sztuczną inteligencją.


Choć recykling to najlepsza metoda ograniczania ilości śmieci, to jest skomplikowany i energochłonny. Zaledwie 10 proc. plastikowych odpadów jest przetwarzane, a reszta trafia na wysypiska, lub jest spalana. Rozwiązania biologiczne, np. oparte na enzymach wymagają znacznie mniej energii.


Mimo 15 lat rozwoju tej dziedziny, do tej pory nie udawało się znaleźć enzymu, który efektywnie rozkładałby plastik w pokojowej temperaturze, jego użycie było relatywnie łatwe, także w przemysłowej skali oraz niedrogie.


FAST-PETaza działa przy 50 st. C.


Teraz naukowcy rozpoczynają pracę nad metodą przemysłowej produkcji enzymu. Złożyli już odpowiednie zgłoszenie do urzędu patentowego.


Oprócz wykorzystania wynalazku w recyklingu, widzą też inne zastosowania - usuwanie PET z wysypisk, a także oczyszczanie z niego naturalnych terenów, w których takie śmieci zalegają w dużych ilościach.


To będzie jednak wymagało pewnych udoskonaleń wynalazku. „Jeśli mówimy o oczyszczaniu środowiska, potrzebujemy enzymu pracującego w odpowiedniej temperaturze. Nasza technologia ma ogromną przewagę w postępach na tym polu” - mówi prof. Alper.


Więcej informacji:


https://www.nature.com/articles/s41586-022-04599-z (PAP)


Marek Matacz


mat/ ekr/


Kraj i świat

2024-05-15, godz. 10:50 Zakończyła się akcja ratownicza w kopalni Mysłowice-Wesoła (opis) W środę przed godz. 9.00 zakończyła się akcja ratownicza po wtorkowym wstrząsie w kopalni Mysłowice-Wesoła - poinformował w środę na briefingu wiceprezes… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Kaczyński: jeśli głównym podejrzanym będzie premier, to powołanie komisji ds. wpływów rosyjskich będzie dobrym… Jeżeli przed komisją ds. badania wpływów rosyjskich głównym podejrzanym będzie premier Donald Tusk, to jej powołanie będzie dobrym krokiem - ocenił w… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Sejm/ Łącki (KO) o projekcie nowelizacji tzw. ustawy pomocowej: jest wyrazem troski rządu o Polskę (krótka) Projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy jest wyrazem troski rządu o Polskę i ma nie tylko pomóc uchodźcom wojennym z Ukrainy, ale zmierza do… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Hołownia: największym wyzwaniem eurowyborów - mobilizacja wyborców Lider Polski 2050, marszałek Sejmu Szymon Hołownia uważa, że największym wyzwaniem wyborów do Parlamentu Europejskiego będzie mobilizacja wyborców. Jego… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Tęczowy ranking ILGA-Europe: Polska najbardziej homofobicznym krajem Unii Europejskiej Według tęczowego rankingu ILGA-Europe 'Rainbow Map' Polska po raz kolejny uznana została za najbardziej homofobiczny kraj Unii Europejskiej - poinformowała… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Politico: Węgry blokują oświadczenie UE w sprawie Gruzji Unia Europejska nadal nie wydała oświadczenia dotyczącego sytuacji w Gruzji; Węgry blokują wspólne stanowisko, jakie mieli przedstawić w tej sprawie szef… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Christina Applegate wyznała, że w czasie kręcenia serialu „Świat według Bundych” walczyła z anoreksją Słynna amerykańska aktorka od kilku lat zmaga się ze stwardnieniem rozsianym - nieuleczalnym schorzeniem, które prowadzi do utraty fizycznej sprawności oraz… » więcej 2024-05-15, godz. 10:50 Hołownia o komisji ds. wpływów rosyjskich: między mną a premierem nie ma w tej kwestii sporu W kwestii powołania komisji ds. badania wypływów rosyjskich między mną a premierem Donaldem Tuskiem nie ma sporu - powiedział w środę marszałek Sejmu… » więcej 2024-05-15, godz. 10:30 LN siatkarek - zwycięstwa Brazylii i Chin na inaugurację (wyniki) Siatkarki Brazylii i Chin wygrały w Rio de Janeiro pierwsze spotkania Ligi Narodów. Polki na inaugurację rozgrywek pokonały Włochy 3:1, a kolejny mecz rozegrają… » więcej 2024-05-15, godz. 10:30 Hołownia: służby w ostatnich miesiącach wykonały ogromną pracę i udaremniły naprawdę złe rzeczy Służby w ostatnich miesiącach wykonały w Polsce naprawdę ogromną pracę i udaremniły naprawdę złe rzeczy, które mogły się tutaj wydarzyć - powiedział… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »