• Jeszcze do 2030 r. czyli już w przeciągu sześć lat, 16% właścicieli najsłabiej docieplonych budynków mieszkalnych (charakterystyka G) czeka renowacja obejmująca nie tylko termomodernizacje, ale też i wymianę pieców na gaz, węgiel lub olej opałowy w Polsce.
  • Nie przypadkowo Ministerstwo Rozwoju i Technologii skierowało do prekonsultacji projekt rozporządzenia w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku oraz wzoru świadectw charakterystyki energetycznej.  Wszystkie budynki w klasie G będą musiały przejść obowiązkową termomodernizację do 2030 r.
  • Co gorsza dyrektywa EPBD daje możliwość nakładania kar finansowych na właścicieli domów i budynków mieszkalnych, które wyróżniają są najgorzej docieplone, czyli jakie?
  • Urszula Zielińska, wiceminister klimatu i środowiska przyznała w wywiadzie że przygotowywane są przepisy pozwalające rządowi nakładać kary, na właścicieli domów i budynków mieszkalnych, jeżeli nie będą chcieli oni spełnić nowych wymagań ustawionych zgodnie z dyrektywą EPBD.
  • Generalnie będziemy mieli "wybór" - tak, jak jest to wprowadzane teraz w całej UE - jeżeli nie skorzystamy z zachęty i dotacji do wymiany pieców i docieplenia domów to będziemy za to najprawdopodobniej karani. Innymi słowy będziemy mogli wybrać dotacje i zachęty, albo w ostateczności kary finansowe.

Rewizja dyrektywy EPBD zaostrza wymagania iż wszystkie nowe budowane budynki w tym te mieszkalne były bezemisyjne do 2030 r. Jednak w dyrektywie EPBD nie zapomniano także starszych energochłonnych budynkach, które mają etapami przejść gruntowną i głęboką renowację. Co to oznacza?

Co to jest  gruntowna renowacja domów i budynków mieszkalnych zgodnie dyrektywą EPBD?

Co ciekawe pojęcie „gruntownej renowacji” nie zostało jeszcze do końca zdefiniowane w prawodawstwie Unii. Wprowadza się tę definicję w dyrektywie EPBD.

Jednak w UE, aby zrealizować długoterminową wizję dotyczącą zmiany charakterystyki energetycznej budynków, gruntowną renowację zdefiniowano właśnie jako renowację. Dzięki niej stare obiekty budowlane mają być etapowo przekształcane w nowoczesne energooszczędne budynki bezemisyjne. W ramach gruntownej renowacji ma być przeprowadzona głęboka termomodernizacja budynków mieszkalnych.

Pierwszym krokiem gruntownej renowacji jest renowacja, która przekształca stare domy i inne obiekty budowlane w budynki o niemal zerowym zużyciu energii. 

Jednak definicja gruntownej renowacji jest rozszerzona o wszelkie prace modernizacyjne dzięki którym zostanie zwiększona odporność budynków na klęski żywiołowe, w tym i trzęsienia ziemi.

UE w definicji gruntowne renowacji zawarło też poprawę bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz usuwanie niebezpiecznych substancji, w tym azbestu w tym także poprawę dostępności i przyjazności modernizowanych budynków dla osób z niepełnosprawnościami.

Zdefiniowanie gruntownej renowacji w głównej mierze wiąże się z wprowadzeniem dość kosztownym prac w celu poprawy charakterystyki energetycznej starych, energochłonnych budynków, nie tylko biurowych czy urzędowych, ale też i mieszkalnych.

Gruntowna renowacja oznacza przeprowadzenie szeregu prac modernizacyjnych i renowacji, w wyniku której budynek mieszkalny lub moduł danego budynku stanie się:

  • przed dniem 1 stycznia 2030 r. – budynkiem o niemal zerowym zużyciu energii;
  • od dnia 1 stycznia 2030 r. – budynkiem bezemisyjnym;

Zgodnie z dyrektywą UE, „Stopniowa gruntowna renowacja” oznacza więc gruntowną renowację przeprowadzaną w kilku etapach.

W ramach gruntownej renowacji trzeba też będzie przeprowadzić termomodernizację budynków polegającą na:

  • dociepleniu dachu;
  • dociepleniu ścian;
  • docieplenie posadzki (o ile to możliwe);
  • wymiany stolarki okiennej i drzwiowej na energooszczędną;
  • wymianę instalacji grzewczej na bezemisyjną.

Gruntowna renowacja to także obowiązek montażu paneli fotowoltaicznych na budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych.

Pamiętajmy, że obowiązkową, gruntowną renowacją zostaną objęte także budynki mieszkalne czyli domy. 

Jak będzie przebiegała gruntowna renowacja domów zgodnie z dyrektywą EPBD w Polsce? 

Jeżeli chodzi o minimalne normy charakterystyki energetycznej w budynkach niemieszkalnych, Rada i Parlament uzgodniły, że od 1 stycznia 2030 r. wszystkie takie budynki niemieszkalne (biurowce itd.) mają być efektywniejsze od 16% najgorzej wypadających zasobów, a od 1 stycznia 2033 r. już od 26%.

Co się tyczy celu renowacyjnego dla budynków mieszkalnych to państwa członkowskie będą musiały zmniejszyć średnie zużycie energii istniejących domów i budynków o 16% do 2030 r. oraz o 20–22% w 2035 r., z czego 55% oszczędności energii będzie musiało wynikać z renowacji najbardziej energożernych budynków. Jak tego należy dokonać? Przez gruntowną renowację budynków.

Co  oznacza dyrektywa EPBD w praktyce dla właścicieli starych domów?

Jeszcze do 2030 r. czyli już w przeciągu sześć lat, 16% właścicieli najsłabiej docieplonych budynków mieszkalnych (charakterystyka G) czeka renowacja obejmująca nie tylko termomodernizacje, ale też i wymianę pieców na gaz, węgiel lub olej opałowy w Polsce.  

Z kolei już od 1 stycznia 2033 r. nakaz remontu zostanie nałożony na łącznie 26% budynków mieszkalnych i domów w Polsce.

Kto nie wykona drogich remontów z wymianą źródła ciepła, termomodernizacją, zamontowaniem paneli fotowoltaicznych nie będzie mógł nie tylko sprzedać, ani wynająć swego mieszkania/domu, gdyż np. nie  otrzyma paszportu renowacji. 

Co gorsza dyrektywa EPBD daje możliwość nakładania kar finansowych na właścicieli domów i budynków mieszkalnych, które wyróżniają są najgorzej docieplone, czyli jakie?

Charakterystyka budynków energetycznych ma wskazać te do obowiązkowego docieplenia?

Nie przypadkowo Ministerstwo Rozwoju i Technologii skierowało do prekonsultacji projekt rozporządzenia w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku oraz wzoru świadectw charakterystyki energetycznej. 

W ten sposób zostaną wprowadzone klasyfikacje energetyczne budynków w skali od A+ do G, tak jak wprowadza się etykiety energetyczne dla pralek, zmywarek, telewizorów czy pomp ciepła

Klasa A+ ma być przypisana budynkom które wytwarzają energię OZE i w ten sposób wypadają dodatnio energetyczne w bilansie energii nieodnawialnej pierwotnej.

Z kolei klasa A to będą budynki bezemisyjne, których ogrzewanie nie prowadzi do wytwarzania dwutlenku węgla i innych gazów i pyłów czyli smogu. Z tego co wiadomo budynki bezemisyjne będą także obowiązkowo musiały wytwarzać energię z OZE.

Natomiast najgorsza klasa budynków G obejmie ponad 15 proc. budynków o najsłabszej charakterystyce energetycznej.  Właśnie właściciele najbardziej energożernych budynków będą musieli podnieść charakterystykę energetyczną z klasy G do klasy F i będą musieli zdążyć do 2030 r.

I to właśnie te niedocieplone i energożerne budynki i domy klasy G będą w pierwszej kolejności podlegały konieczności i obowiązkowi przeprowadzenia gruntownej renowacji i termomodernizacji.   

Kolejne pytanie brzmi: czy każdy dom i budynek mieszkalny, który już został zbudowany będzie musiał mieć przeprowadzony audyt energetyczny w celu określenia klasy budynku, nawet jeżeli nie będzie sprzedawany?

Jeżeli tak to właściciele domów będą musieli przeprowadzić audyt który kosztuje ponad 1 tys. zł. Być może rząd wprowadzi program dofinansowujący takie przedsięwzięcie.

A może MRiT będzie wprowadzać ogólną klasyfikację na podstawie tego w jakim okresie został wybudowany dom lub budynek mieszkalny? Przykładowo budynki, które zostały wybudowane w okresie 1960-1980 r. dostaną hipotetycznie klasę G? 

Rząd zakłada wprowadzanie kar finansowych za niedocieplone domy? Co na to rewidowana dyrektywa EPBD?

Urszula Zielińska, wiceminister klimatu i środowiska przyznała w wywiadzie że przygotowywane są przepisy pozwalające rządowi nakładać kary, na właścicieli domów i budynków mieszkalnych, jeżeli nie będą chcieli oni spełnić nowych wymagań ustawionych zgodnie z dyrektywą EPBD.

Generalnie będziemy mieli "wybór" - tak, jak jest to wprowadzane teraz w całej UE - jeżeli nie skorzystamy z  zachęty i dotacji do wymiany pieców i docieplenia domów to będziemy za to najprawdopodobniej karani. Innymi słowy będziemy mogli wybrać dotacje i zachęty, albo w ostateczności kary finansowe, co obrazuje poniższy wywiad.

Karą dla osoby, która nie przeprowadza termomodernizacji domów są już dzisiaj ogromne rachunki za energię. Rolą państwa nie jest karanie takich osób dodatkowo - mówiła  wiceminister klimatu i środowiska w wywiadzie dla Plus Radio. - Będzie można różnie wprowadzać obowiązki, aby właściciele domów widzieli korzyści i żeby mieli pomoc i wsparcie finansowe od strony państwa.

Urszula Zielińska, wiceminister klimatu i środowiska tak odpowiedziała na pytanie, czy będzie obowiązkowe docieplanie domów:

Szczegółowe rozwiązania, w jaki sposób sankcje będą wprowadzane są jeszcze w opracowaniu. Jakieś tam sankcję muszą być. Generalnie jest taki zamiar w rządzie, co do wprowadzania różnych obowiązkach, że w pierwszej kolejności powinny być odczuwalne korzyści zaś sankcję będą wprowadzane dopiero w ostateczności dla tych, co chcą wykorzystać ten system, aby nie mogli tego robić. Przede wszystkim zachęty, korzyści, przede wszystkim musimy odczuć korzyści, zanim poniesiemy tego koszty (sankcje).

No dobrze, a co mówi rewidowana dyrektywa EBPD o sankcjach jakie mogą narzucać kraje członkowskie swoim obywatelom.

Artykuł 31 rewidowanej dyrektywy EPBD jasno określa:

 Kary 

Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące kar mających zastosowanie w przypadku naruszeń przepisów krajowych przyjętych na niniejszej dyrektywy i podejmują wszelkie, niezbędne środki w celu  zapewnienia ich wykonywania. Przewidziane kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie bezzwłocznie powiadamiają Komisję o wszystkich późniejszych zmianach, które dotyczą przepisów, o których powiadomiono zgodnie z art. 27 dyrektywy 2010/31/UE.

Jak widzimy UE i dyrektywa EPBD, jak najbardziej daje państwom członkowskim, czyli rządowi polskiemu wprowadzenia kar finansowych jeżeli nie zgodzimy się na skorzystanie z zachęt i dofinansowań i prefinansowań z rządowych programów takich jak Czyste Powietrze w celu termomodernizacji i podniesieniu klasy energetycznej naszego domu.

Jak będą dotkliwe te sankcje i kogo obejmą i w jakiej sytuacji będą mogły być stosowane UE zastawia rządowi polskiemu.