500 plus "zabiera" wszystkim 500 zł rocznie. Tak transfery socjalne działają na inflację
500 plus, trzynastki i czternastki przyczyniają się do wzrostu inflacji? O spirali inflacyjnej, przez którą Polacy, mimo wypłat świadczeń socjalnych realnie ubożeją, czytamy w publikacji Warsaw Enterprise Institute. Eksperci obliczyli, że w latach 2022-2023 powyższe świadczenia podniosły inflację o 1,1 pkt proc.
Inflacja pod koniec minionego roku nieco wyhamowała. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego jej wartość wynosi dziś 16,6 proc (dane za grudzień 2022 roku). Narodowy Bank Centralny w walce z inflacją podnosił stopy procentowe, zaś rząd nie zaprzestał udzielania nowych transferów socjalnych finansowanych z kieszeni podatników, co niejednokrotnie oceniane było przez ekonomistów jako dolewanie oliwy do ognia. W raporcie WEI o „(nie)oczywistych przyczynach rosnących kosztów życia w Polsce” czytamy, że świadczenia dla seniorów i transfery na dzieci nie pozostały bez wpływu na wzrost kosztów życia w Polsce.
WEI: 500 plus i dodatki dla emerytów podbiły inflację
„Wśród licznych analiz przyczyn wysokiego wzrostu inflacji notowanej od początku 2022 roku nie tylko w Polsce, ale praktycznie w większości krajów UE, coraz częściej wymienia się argumenty, że ponadprzeciętny wzrost cen wynika w istotnej mierze z nadmiernie ekspansywnej polityki fiskalnej” – czytamy w raporcie. Rząd zamiast zaciskać pasa, by zdusić inflację i ograniczyć ilość gotówki w obiegu, nie zaprzestał wypłaty świadczeń.
Eksperci zwrócili uwagę głównie na 500 plus, trzynastki i czternastki, które – jak wyliczył WEI – w latach 2022–2023 podniosły inflację w sumie o 1,1 pkt proc. Dodatkowe emerytury miały podbić ją o ok. 0,7 pkt proc. Nieco szerzej opisano skuteczność i celowość programu 500 plus.
Autor raportu przypomniał, że sztandarowy program PiS kosztuje nas rocznie 41 mld zł, czyli 1,3 proc. PKB. Choć kwestią dyskusyjną jest wpływ świadczenia na dzietność, to bez wątpienia 500 plus miało wpływ na redukcję ubóstwa w rodzinach z dziećmi. W raporcie wskazano jednak, że „całkowite zniesienie skrajnego ubóstwa dzieci w Polsce można byłoby osiągnąć, wydając zaledwie 12 proc. obecnie wydawanej kwoty”.
Zatem blisko 90 proc. wydatków na świadczenie 500 plus można uznać za czystą redystrybucję dochodów bez efektywnie określonego celu.
Jak czytamy w raporcie, wypłata „nieefektywnej” części świadczenia 500 plus (36 mld zł, czyli 88 proc. z 41 mld zł) zwiększyła inflację o dodatkowe 1,1 pkt proc.
Autor podał jednocześnie, że każdy 1 pkt proc. wzrostu inflacji to koszty życia wyższe o 500 zł rocznie. "Bezpośredni efekt inflacyjny tylko tych dwóch rodzajów wydatków publicznych (dodatkowe emerytury i 500 plus - red) wynosi zatem 1,8 pkt proc. Uwzględniając dodatkowo oddziaływanie deprecjacji złotego na inflację, można szacować, że ekspansja fiskalna, niska wiarygodność polityki fiskalnej i konflikt prawny polskiego rządu z Komisją Europejską pośrednio zwiększają inflację o dodatkowe ok. 0,4 pkt proc. Według przedstawionego szacunku, łączny wpływ polityki rządu na podbicie inflacji wynosi ok. 2,2 pkt proc." - podsumowano.
RadioZET.pl/WEI
Tu się dzieje
