Od 1 stycznia 2024 r. będą obowiązywać nowe limity płatności gotówkowych. Zmieni się limit płatności gotówkowych dla przedsiębiorców oraz osób fizycznych. Ile wyniesie limit płatności gotówkowych i kiedy trzeba będzie płacić przy użyciu rachunku bankowego? Wyjaśniamy.
Dotąd limit płatności gotówkowej dotyczył jedynie transakcji między przedsiębiorcami, ale ustawodawca wprowadził również ograniczenie obejmujące transakcje z konsumentem. Dodatkowo część przedsiębiorców będzie obowiązana zapewnić możliwość zapłaty bezgotówkowej w każdym miejscu, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Zmiany mają wejść w życie już od stycznia 2024 r.
Transakcje między przedsiębiorcami z nowym limitem od 2024 r.
Od 1.01.2024 r. obniżony zostanie limit płatności gotówkowej. Aktualnie limit dla przedsiębiorców w zakresie transakcji związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą wynosi 15 000 zł. Wynika to z przepisów ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców. Od stycznia 2024 r. limit ten zostanie obniżony do kwoty 8000 zł. Co stanie się kiedy płatność nie zostanie dokonana bezgotówkowo?
Konsekwencje braku zapłaty na rachunek bankowy
Podatnik, który nie dopełni obowiązku płatności bezgotówkowej w przypadku przekroczenia limitu transakcji, będzie ponosił negatywne konsekwencje w podatkach dochodowych. Na postawie art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych przedsiębiorca ma obowiązek przestrzegać limitu określonego w art. 19 ustawy prawo przedsiębiorców. W sytuacji kiedy nie dopełni obowiązków, to w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji powyżej limitu 8000 zł została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnik:
- 1) zmniejsza koszty uzyskania przychodów albo
- 2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów zwiększa przychody– w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Jak wskazuje Michał Kijewski, partner zarządzający w kancelarii Graś i Wspólnicy:
Konsekwencją niezastosowania się przedsiębiorcy do powyższego unormowania będzie utrata prawa do rozliczenia części kwoty wykraczającej ponad 8 000 zł.
Jeśli natomiast podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów kwotę osiągniętą powyżej kwoty ustalonej w nowych przepisach, która została opłacona gotówką, a nie przelewem, musi on odpowiednio zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo zwiększyć przychody, jeśli nie ma możliwości zmniejszenia kosztów.
Na marginesie warto dodać, że utrata ww. prawa do rozliczenia kosztów może nastąpić również w sytuacjach gdy:
- przedsiębiorca zapłaci przelewem na rachunek inny niż widniejący na białej liście powyżej limitu, w sytuacji, gdy dostawca jest czynnym podatnikiem VAT,
- przedsiębiorca nie zapłaci w podzielonej płatności za fakturę dokumentującą jedną z transakcji, o której mowa w art. 19 Prawa przedsiębiorców, mimo takiego obowiązku.
Transakcje gotówkowe przedsiębiorców z konsumentem także z limitem od stycznia 2024 r. i sankcjami dla przedsiębiorców
Również od 1 stycznia 2024 r. zostanie wprowadzony limit dla transakcji z konsumentem. Limit będzie jednak wyższy. Konsument od 1 stycznia 2024 r. będzie musiał dokonywać płatności za pośrednictwem rachunku bankowego wówczas kiedy wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20.000 zł lub równowartość tej kwoty. W sytuacji kiedy konsument będzie nabywał towary lub usługi od przedsiębiorcy, to graniczna kwota płatności gotówką będzie wynosić 20.000 zł.
Warto podkreślić, iż nowe przepisy nie przewidują konsekwencji prawnych dla konsumentów w przypadku, gdy za transakcję o wartości powyżej 20 tys. zł zapłacą gotówką. Skutki takiego działania dotkną natomiast odbiorcę tychże płatności, czyli przedsiębiorcę- mówi Michał Kijewski, partner zarządzający w kancelarii Graś i Wspólnicy.
Dodaje, że wprowadzenie nowych regulacji, zdaniem rządu, ma na celu przede wszystkim ograniczenie działalności „szarej strefy”. Z drugiej zaś strony, ma to na celu promowanie stosowania operacji bezgotówkowych. Niewątpliwie, z uwagi na przedsiębiorców, jak i konsumentów, takie rozwiązania będą się wiązały z szeregiem nowych utrudnień i ograniczeń.
Konstrukcja przepisu wskazuje wprost na płatność na rzecz przedsiębiorcy od konsumenta, która jeżeli przekroczy limit, winna być uregulowana za pośrednictwem rachunku płatniczego. Co istotne sankcje za brak płatności bezgotówkowej poniesie przedsiębiorca, bowiem na nim będzie ciążył obowiązek podatkowy. Przychód z transakcji będzie trzeba zaliczyć jako transakcje bez zachowania trybu bezgotówkowego. Kwota do opodatkowania w takiej sytuacji będzie podwójna.
