Fundusz budzi emocje

– To niebywałe. Obok oficjalnego systemu emerytalnego funkcjonuje drugi, który w praktyce nie podlega kontroli – komentował senator KO Krzysztof Brejza. Jego zdaniem państwo powinno sprawdzać, czy po pieniądze z funduszu nie sięgają wspólnoty, które mogą okazać się fikcyjne, zarejestrowane w latach 90., gdy było to o wiele łatwiejsze niż dziś.

Pytania o majątek

To nie koniec kontrowersji wokół Funduszu Kościelnego, którego wysokość z roku na rok bije kolejne rekordy. Inna wiąże się z pytaniem, czy Kościół katolicki odzyskał rekompensatę za mienie utracone w okresie stalinowskim. Chodzi o to, że jego zwrotem zajmowała się w latach 1989–2011 specjalna komisja. – Ten fundusz w ogóle nie powinien istnieć. Został utworzony, by zrekompensować Kościołowi ziemie zabrane po wojnie przez państwo. Jednak od tego czasu dostał więcej ziemi, niż państwo mu zabrało, przede wszystkim w wyniku oszukańczych, często wręcz kryminalnych działań Komisji Majątkowej – mówiła w 2020 roku Joanna Senyszyn z Lewicy, która wniosła do Sejmu projekt „świeckie państwo”, mający ujawnić przychody Kościoła i zlikwidować jego rzekome przywileje finansowe, w tym Fundusz Kościelny.

Inaczej uważają przedstawiciele Kościoła. W 2013 roku ks. prof. Dariusz Walencik z Uniwersytetu Opolskiego opublikował szczegółowy raport, zgodnie z którym 31 proc. dóbr zabranych Kościołowi na terenach obecnej Rzeczypospolitej pozostaje w rękach państwa. Dokument wykazuje też, że od 63 lat polskie państwo nie stosuje się do ustawodawstwa, które nakazuje przekazywanie na cele kościelne dochodów z zagarniętych dóbr.

– Mówi się, że to Fundusz Kościelny. Bzdura. Fakty pokazują, że to był fundusz antykościelny – podkreślał w „Rzeczpospolitej” prof. Walencik. Wykazywał, że w PRL z funduszu finansowano m.in. tzw. ruch księży patriotów, nagrody dla członków Zrzeszenia Katolików Caritas, które przejęło kościelny Caritas, a nawet wynagrodzenia dla donosicieli na duchownych oraz druk książek i broszur szkalujących Kościół.

Z powodu niejasności dotyczących funduszu jego przyszłość, po ewentualnym zwycięstwie opozycji, jest wielką niewiadomą. – Powinien zostać zastąpiony dobrowolnym odpisem podatkowym – mówi sekretarz generalny PO Marcin Kierwiński. – Jednak to tylko moja prywatna opinia – zaznacza.