Szef NIK w Sejmie: Niemal 215 mld zł długu poza kontrolą parlamentu

W czwartek Sejm zajmował się sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych w sprawie wykonania budżetu państwa za 2021 rok wraz z przygotowaną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą. Udział w debacie nad tym punktem obrad wziął szef NIK Marian Banaś.

Podczas sprawozdania komisji, poseł Andrzej Kosztowniak z PiS, przedstawił projekt uchwały o przyjęciu budżetu, ale zwracał uwagę na nieprawidłowości w punkcie dotyczącym NIK.

Chwilę później głos zabrał Marian Banaś. - Stwierdzamy, że budżet państwa i budżet środków europejskich zostały wykonane zgodnie z ustawą budżetową (...). Ustawa ta nie obejmowała jednak wielu istotnych operacji finansowych związanych z realizacją zadań państwa, które mają wpływ na wzrost długu - zaczął prezes NIK. Dodał, że "zdeprecjonowano znaczenie budżetu jako najważniejszego planu finansowego państwa".

Prezes poinformował, że NIK wykonała 278 ocen jednostkowych. W 70 wydała ocenę pozytywną, co, jak przekazał Banaś, jest procentowo mniejszą wartością niż w ramach kontroli przeprowadzonej rok wcześniej.

- Na deformowanie wyniku budżetu państwa niewątpliwie wpływ miały (...), działania polegające na nieodpłatnym przekazywaniu podmiotom spoza sektora finansów publicznych obligacji Skarbu Państwa na kwotę ponad 22 mld zł, w tym Centralnemu Portowi Komunikacyjnemu 2,2 mld zł, Agencji Rozwoju Przemysłu 2,1 mld zł czy jednostkom radiofonii i telewizji 1,9 mld zł - stwierdził Banaś.

Szef NIK zacytował profesora Tadeusza Grodyńskiego. - To ustawa budżetowa jest aktem, z którego większość obywateli winna czerpać wiedzę, jakie zadania będą realizowane w danym roku budżetowym (...) - powiedział. - Niestety, przedstawiana państwu analiza wykonania budżetu dowodzi, że jest zupełnie inaczej - podkreślił.

- Sytuacja finansowa Polski w 2021 roku była daleka od równowagi. Relacja zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB brutto, ukształtowała się w wysokości 53,8 proc. Na koniec 2021 roku wystąpiła rekordowa, sięgająca 10 proc. PKB brutto różnica między długiem sektora instytucji rządowych i samorządowych obliczanym według metodologii unijnej, a państwowym długiem publicznym ustalanym według zasad krajowych - powiedział Marian Banaś. Szef NIK dodał, że różnica ta drugi rok z rzędu przekroczyła 200 mld zł.

- Ostatecznie dług instytucji rządowych i samorządowych był o prawie 262 mld wyższy niż państwowy dług publiczny - zaznaczył.

- Warto podkreślić, że spłata zadłużenia Banku Gospodarstwa Krajowego i Polskiego Funduszu Rozwoju jest gwarantowana przez Skarb Państwa, pomimo że udzielenie tych gwarancji nie zostało objęte limitami określonymi w ustawie budżetowej. Powyższe oznacza, że spod kontroli parlamentu wyłączono kwotę niemal 215 mld zł potencjalnych zobowiązań Skarbu Państwa - dodał.

Na koniec swojego wystąpienia Marian Banaś zwracał uwagę na konieczność zwiększenia przejrzystości finansów publicznych.