"Polski Ład" przyspieszy wzrost cen mieszkań

W 2023 r. średnia cena transakcyjna nowych lokali w siedmiu miastach sięgnie co najmniej 11,1 tys. zł za mkw. w porównaniu z 9,2 tys. zł w I kw. br. Ale trzeba się liczyć z jeszcze większą zwyżką. Autorzy tych prognoz, ekonomiści z Credit Agricole Bank Polska, podkreślają bowiem, że realizacja Polskiego Ładu prawdopodobnie jeszcze podbije ceny mieszkań.

W raporcie, który ukaże się w poniedziałek, zespół ekonomistów pod kierownictwem Jakuba Borowskiego zaktualizował prognozy sformułowane w lutym br. Już one sugerowały, że pomimo pandemii boom na rynku nieruchomości w najbliższych latach będzie kontynuowany. Sporządzony przez ekonomistów z Credit Agricole Bank Polska model ekonometryczny sugerował jednak wówczas nieco wolniejszy wzrost cen. W 2021 r. miały one wzrosnąć o 7,9 proc., a w kolejnych dwóch latach o 7,2 i 6,9 proc. Obecne prognozy wskazują na wzrost cen o 8,9 proc. w br., a następnie o 7,9 i 7,3 proc. Średnio więc w tym okresie dynamika cen nieruchomości będzie o 0,7 pkt proc. wyższa, niż zanosiło się w lutym.

Strach i spekulacje

Model ekonomistów z Credit Agricole uzależnia ewolucję cen nieruchomości od sytuacji na rynku pracy, wartości zakupów za gotówkę oraz oczekiwań gospodarstw domowych co do zmian tych cen. Jak tłumaczy Jakub Borowski, rewizja prognoz w górę odzwierciedla przede wszystkim utrwalanie się wśród konsumentów przekonania, że mieszkania nie będą taniały. W ankietowych badaniach prowadzonych przez ING Bank Śląski w 2020 r. 46 proc. respondentów zgadzało się ze stwierdzeniem, że ceny mieszkań nigdy nie spadają. W ocenie analityków z Credit Agricole do 2023 r. ten odsetek zmaleje tylko minimalnie i pozostanie wyraźnie powyżej poziomu z lat 2014–2017, gdy oscylował między 34 a 38 proc. To zaś będzie sprzyjało zakupom mieszkań z obawy przed dalszym wzrostem cen oraz w celach spekulacyjnych – z zamiarem odsprzedania.

Czytaj także: Polski Ład: Programy mieszkaniowe w Sejmie najpóźniej w sierpniu

Borowski tłumaczy, że te prognozy nie uwzględniają skutków Polskiego Ładu, który z dużym prawdopodobieństwem dodatkowo podbije ceny mieszkań. Jednym z jego elementów będzie program gwarantowania przez BGK wkładu własnego przy zakupie mieszkania na kredyt przez osoby młode. To zwiększy popyt. W ramach Polskiego Ładu planowane jest też dofinansowanie inwestycji realizowanych przez samorządy.

– Oczekujemy, że realizacja tego programu przyczyni się do wzrostu cen materiałów budowlanych i kosztu robocizny w ramach budownictwa mieszkaniowego w kolejnych latach – tłumaczą autorzy raportu, przypominając, że już w 2020 r. cena budowy 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego oddanego do użytku zwiększyła się o 9,6 proc.

Rekord za rekordem

Przypomnijmy, że Polski Ład zakłada m.in., iż osoby, które mają zdolność kredytową, ale nie mają oszczędności na wkład własny, będą mogły liczyć na gwarancje BGK. Gwarantowana kwota nie mogłaby przekroczyć 100 tys. zł. Projekty mieszkaniowe mają trafić do Sejmu najpóźniej w sierpniu – zapowiedział Jarosław Gowin, minister rozwoju, pracy i technologii.

Tuż po ogłoszeniu założeń Polskiego Ładu Bartosz Turek, analityk HRE Investments, oceniał, że łatwiejszy dostęp do kredytów to rozwiązanie lepsze niż stosowane przed laty rządowe dopłaty. – Polacy, którzy mają odpowiednie dochody, będą mogli kupić mieszkanie znacznie wcześniej – mówił. – Gwarancje nie powinny doprowadzić do nadmiernego wzrostu cen. Nie będą jednak neutralne, bo nie będą neutralne dla popytu. Skala zmian nie powinna być jednak duża. Podobny program działa w Wielkiej Brytanii czy Nowej Zelandii. Na Wyspach kwestię tę przebadała organizacja Shelter. Z badania wynika, że kiedy z gwarancji kredytowych skorzystało 56 tys. beneficjentów (w blisko dwa lata), programowi można było przypisać wzrost cen domów o 1,4 proc.

W Polsce mieszkania drożeją od kilku lat. Z danych portalu RynekPierwotny.pl wynika, że w czerwcu średnia cena ofertowa nowego lokalu w stolicy to ponad 11,3 tys. zł/mkw., o 7,91 proc. więcej niż rok temu. W Krakowie mieszkania deweloperskie podrożały w ciągu roku o 12,31 proc., do ponad 10,8 tys. zł za mkw.

We Wrocławiu średnie ceny mkw. lokali w czerwcu przekroczyły 9,5 tys. zł. Rok temu były niższe o 10,42 proc. W Łodzi jest drożej o 11,34 proc. Średnia cena w czerwcu to 7,4 tys. zł/mkw. W Gdańsku ceny wzrosły o 6,31 proc., do 10,1 tys. zł, a w Poznaniu o 3,03 proc., do 7,9 tys. zł za mkw. Deweloperzy mówią dziś, że kolejny wzrost cen, nawet o 10 proc. rocznie, zdaje się nieunikniony. Coraz więcej płacą za działki, robociznę, materiały budowlane.