• Prezes PAN prof. Jerzy Duszyński obawia się, że powołanie Międzynarodowej Akademii Kopernikańskiej może doprowadzić do zmarginalizowania, a w ostateczności do likwidacji instytucji
• Naukowcy z niemal 30 komitetów PAN podjęli uchwałę, w której apelują o zaprzestanie prac nad projektem
• Minister edukacji i nauki nie zostawia na uchwale suchej nitki. - To kompromitacja tych, którzy tę uchwałę podjęli - mówi Onetowi Przemysław Czarnek
• Więcej takich historii znajdziesz na stronie głównej Onet.pl

Komitety Naukowe i Problemowe działające przy Wydziale I – Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk podjęły uchwałę, w której wyrażają niepokój w sprawie zapowiedzi powołania Narodowego Programu Kopernikańskiego (NPK). Docelowo ma powstać Międzynarodowa Akademia Kopernikańska.

- W planowanej Akademii Kopernikańskiej wszystko ma zależeć od polityków. Politycy wyznaczą skład akademii, zatwierdzą plany badawcze, wyznaczą dyrektorów jednostek prowadzących badania czy kształcenie i co więcej – zatwierdzą projekty badań. W żadnym innym rozwiniętym kraju tego się tak nie robi - mówił "Rzeczpospolitej" prof. Jerzy Duszyński, prezes PAN.

Naukowcy w obronie PAN

Jak czytamy w uchwale, "wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec idei powołania NPK w kształcie proponowanym w projekcie ustawy. Jest to projekt niedopracowany, niewskazujący źródeł finansowania nowej instytucji, jaką ma być Międzynarodowa Akademia Kopernikańska. Nauka w Polsce nie cierpi na niedobór form organizacyjnych, jest natomiast systemowo niedofinansowana. Pojawienie się nowej struktury organizacyjnej bez istotnego wzrostu nakładów nie rozwiąże problemów polskiej nauki."

Naukowcy z PAN uważają, że powstanie MAK zwiększy koszty administracyjne funkcjonowania nauki w Polsce. Jednocześnie podejrzewają też, że nowa instytucja będzie preferowana w podziale środków kosztem już istniejących instytucji naukowych. Co z czasem może doprowadzić do marginalizacji, a może nawet do likwidacji PAN.

W uchwale przywołany został art. 70 ust. 5 Konstytucji RP, który mówi o "autonomii szkół wyższych". Chodzi niezależność środowisk naukowych od polityków, o czym od kilkunastu dni dobitnie przypomina prezes PAN prof. Jerzy Duszyński. Zdaniem naukowców projekt ustawy o NPK "osłabia kontrolę środowiskową, wprowadzając prymat woli politycznej w zakresie obsady personalnej nowej Akademii".

Okazuje się, że pomysł powołania NPK nie był w ogóle konsultowany ze środowiskiem naukowym. W związku z tym sygnatariusze uchwały wzywają posłów, by w razie skierowania obecnego projektu ustawy do prac legislacyjnych w parlamencie, został on odrzucony już w pierwszym czytaniu.

• MEiN planuje duże zmiany w edukacji. Nauczycielka: to jakaś farsa

Przemysław Czarnek: to kompromitacja

Od samego początku minister edukacji i nauki podkreśla, że nie ma pomysłu ani zamiarów likwidacji Polskiej Akademii Nauk. Czarnek nie wiedział, na jakiej podstawie prof. Jerzy Duszyński wyciągał takie. Obawy prezesa PAN nazywał "autolękami". Z kolei na uchwale komitetów nie zostawił suchej nitki.

- To kompromitacja tych, którzy tę uchwałę podjęli. Nie ma jeszcze żadnego gotowego projektu o Narodowym Programie Kopernikańskim. Więc czego dotyczy ta uchwała? - mówi w rozmowie z Onetem Przemysław Czarnek, minister edukacji i nauki.

W piątek 16 kwietnia br. Przemysław Czarnek spotkał się prezesem Polskiej Akademii Nauk, prof. Jerzym Duszyńskim. Rozmowa dotyczyła m.in. reformy PAN.

• Czytaj również: Polska Akademia Nauk do likwidacji? Przemysław Czarnek zaprzecza