Ciekawostki o ptakach część I

Ciekawostki o ptakach część I :)

Jaskółka Dymówka – można je rozpoznać po charakterystycznym ogonie. Im jest on dłuższy u samca, tym lepszy. Pewien eksperyment pokazał, że samczykom z atrakcyjnie wydłużonym ogonkiem znalezienie partnerki zajmowało najwyżej trzy dni. Tym ze skróconym – cztery razy więcej. Inny eksperyment z kolei polegał na skróceniu bardzo atrakcyjnemu samcowi skrajnych sterówek, w skutek czego stracił on wobec samic cały powab. Za to gdy młodemu, mało lubianemu przez samice samcowi doklejono długie sterówki dorosłego samca natychmiast stał się on w oczach samic bohaterem. Skracanie sterówek zdecydowanie ułatwia samcowi latanie, ale bardzo utrudnia znalezienie partnerki (to samo u pawia). Jest to rodzaj dodatkowego obciążenia które informuje samice, że musi to być silny i zdrowy samiec skoro tak dobrze radzi sobie z takim utrudnieniem jakim są wydłużone sterówki.

Pokrzywnica (płochacz)-  w sezonie lęgowym jądra samców osiągają masę 4% masy ciała. Biorąc pod uwagę że przeciętna samica odbywa dwie kopulacje w ciągu godziny nie ma w tym nic dziwnego. Monogamia u pokrzywic jest rzadkością. W okresie składania jaj samiec stara się na krok nie odstępować samicy. Ona jednak regularnie znika mu w rewiru. Kiedy powróci wykonuje przed swoim samcem specyficzny taniec, wibruje ogonem i wypina kloake. Samiec tańczy przy jej kuprze, wykonując skoki i skubiąc kloakę Rytuał kończy się gdy samica wydali ostatnią porcję nasienia, prawdopodobnie pochodzącego od sąsiada. Potem odbywa się kopulacja. Tym sposobem nasienie samca zajmującego terytorium jest „na wierzchu” co oznacza że jako pierwsze zostanie użyte do zapłodnienia jaj. Im więcej kopulacji tym większa szansa wychowania własnego potomstwa. W praktyce zdarza się to jednak bardzo rzadko, gdyż w jednym gnieździe znajdują się zwykle pisklęta różnych ojców. Dzięki temu samica zyskuje pomocników, którzy pomagają jej karmieniu piskląt. Samce które z nią kopulowały są zainteresowane pomocą dla niej w pomyślnym wychowaniu piskląt, gdyż to może być dla nich jedyna szansa dochowania się jakiegokolwiek potomstwa.

Kwiczoł – monogamiczne, młode kwiczoły nie boją się ludzi – potrafią podejść do nich naprawdę blisko (spotkałam się z tym wiele razy wracając z pracy w okolicach Mordoru lub w Bieszczadach). Z tego powodu śmiertelność młodych w pierwszych dniach życia poza gniazdem jest ogromna, ginie nawet połowa lęgu. Rodzice wraz z całym stadem bronią młodych przed srokami, kotami i psami. Kwiczoł znany jest ze swojej zaciekłości w obronie przed drapieżnikami. Jego broń stanowią odchody, którymi opryskuje napastnika. Z waleczności tego gatunku korzystają mniejsze ptaki, które chętnie zakładają gniazda w pobliżu siedliska kwiczoła. Dzięki temu korzystają z jego ochrony.

Rudzik  - ptaki te wyróżniają się rozsądnym zachowaniem w nietypowych klatkowych warunkach (obserwacje z Ptasiego Azylu Warszawskiego ZOO). Przestraszony rudzik odwraca się do intruza tyłem, ukrywając jaskrawoczerwoną barwę piersi. Stara się to robić nawet w klatce.

Świstunka leśna – samica tego ptaka potrafi zbudować gniazdo w dwa dni, a w pierwszym tygodniu po wykluciu się piskląt potrafi ogrzewać je do 10h dziennie, bez przerwy. Jest to spory wyczyn, ponieważ samiec nie karmi jej podczas wysiadywania. Musi sobie radzić sama. Przed wykluciem schodzi z gniazda co pół godziny. Jest też bardzo odważna – gdy drapieżnik jest bardzo blisko gniazda siedzi na jajach prawie do samego końca (nawet 1m odległości) – nie porzuca lęgu. Próbując odciągnąć intruza odlatuje udając ranną.

Mysikrólik – jest najmniejszym ptakiem wróblowatym. Monogamicznym. Para zawsze trzyma się blisko, przytula dba o siebie. Starają się nawzajem ogrzewać, jedno karmi drugiego z dziubków itp.

Muchołówka – samica skojarzona z samcem tego gatunku czynnie sprzeciwia się bigamii swojego wybranka. Wyszło to na jaw podczas badań aktywności głosowej samców. Prowadziła je dr Helen Lampe. Zauważyła że kiedy pierwsza samica rozpocznie wysiadywanie jaj, samiec zaczyna śpiewać w nowym rewirze. Udając kawalera, śpiewa jednak nieco inaczej niż w pierwszym rewirze. Wykazały to komputerowe analizy nagrań śpiewu. Samiec zmienia śpiew, by nie rozpoznała go samica z pierwszego rewiru. Odtworzenie w drugim rewirze jego śpiewu skutkowało zejściem z gniazda pierwszej samicy, pojawieniem się jej w drugim rewirze i pobiciem samicy, która się przy nim kręciła. ;p

SIKORKI 

Sikorka uboga – prowadząc gospodarstwo w gnieździe mają zwyczaj nie wyrucania starego materiału wyściełającego gniazdo. W skutek tego są tam pchły i krwiopijcze roztocza (niebezpieczne zwłaszcza dla młodych ptaków). Sikorki ubogie opuszczają więc swoje gniazdo na 2 lata po czym wracają do niego ponieważ po tym okresie pasożyty umierają.

Sikorka sosnówka – najbardziej pokojowa sikorka z rodziny. Nie atakuje innych ptaków w wolierze przebywając z nimi w Azylu Ptaków Warszawskiego Zoo ( najbardziej agresywne są modraszki i bogatki). Jedna z sosnówek przeszła do historii Azylu jako niezwykły przykład siły życiowej. Był to ptak przyniesiony do domu przez kota, mocno poturbowany. Skrzydło od razu było do amputacji, ale noga rokowała pewne nadzieje. Pan Andrzej Kruszewicz (dyrektor Warszawskiego ZOO) , który tą historie opisuje w jednej ze swoich książek postanowił pomóc sikorce, gdyż i tak miał piątkę sikorek po przejściach na stałe w Azylu. Niestety noga uległa martwicy i trzeba było ją odciąć. Tak okaleczonego ptaka należało uśpić, lecz ten wykazywał ogromną chęć życia. Zanim stracił nogę sosnówka podskakiwała, śpiewała, zaczepiała opiekunów i jadła im mączniaki z ręki. Regularnie spadał z żerdki, ale zaraz wspinał się po ścianach klatki i znów podskakiwał, śpiewał i szukał czegoś do jedzenia. Współpracownicy ZOO z przyjemnością zabierały go do kuchni i kładły go na parapecie, by był na słońcu a jednocześnie na oku, bo bardzo lubił gdy coś mu się smakowitego podtykało pod dziub. I tak sobie żył, śpiewając, podskakując, spadając i wspinając się ponownie. Nie dożył jednak kolejnej zimy.

Sikorka bogatka – najbardziej kłótliwa z sikorem. Co więcej niemądra, gdyż co roku tworzy gniazdo w tym samym miejscu, co potęguje ilość krwiopijców gryzących pisklęta. Z innej strony sikorka ma a sobie znane przez siebie pchły ze swojego gniazda i staje się z czasem na nie odporna. Interesujące jest zachowanie bogatek przy karmnikach. Każdy może to zaobserwować jednak trzeba wiedzieć o co w tym chodzi. Podczas korzystania z pokarmu obowiązuje pewien rytuał. Ptaki mają ustaloną strukturę socjalną grupy. Dominujący samiec wypina pierś, prezentując szeroką czarną linię, przechodzącą między jego nogami w rozległą plamę. Im silniejszy samiec o wyższym poziomie testosteronu, tym bardziej agresywny i szerzej prezentujący czarny krawat. Inne ptaki mu ustępują co zapobiega bójkom. Podczas pewnego eksperymentu słabemu samcowi namalowano flamastrem bardzo szeroką czarną linię. Wysyłał więc wizualny sygnał że jest agresywnym dominantę. Nie zachowywał się jednak jak dominant i ustępował innym, bo jego poziom testosteronu nie zmienił się od momentu namalowania flamastrem linii. W wyniku tego doszło do zaburzenia struktury socjalnej stadka bogatek, ale tylko do czasu gdy samczyk obdarowany przez ornitologa nie nauczył się tego wykorzystywać, zorientowany że inne sikory mu ustępują. 

Polecam aplikacje do obserwacji ptaków

BirdNet (Android) - działa podobnie jak Shazam do muzyki. Należy w aplikacji nagrać śpiew ptaka a apka pokaże nam co to za gatunek i przeniesie nas do wikipedii aby poczytać więcej o danym gatunku. Co więcej zapisze nasze obserwacje

Polecam książki:

A. Kruszewicz - Ptaki Polski I i II

N. Strycker - Rzecz o ptakach

N. Emery - Ptasia inteligencja. Rozważania nad intelektem ptaków

P. Wohlleben - Duchowe życie zwierząt

S. Kossak - Saga Puszczy Białowieskiej

L. Svensson - Ptaki. Collins

#gruparatowaniapoziomu #ptaki #ornitologia