Czarnuszka – lekarstwo na prawie wszystko

Mówi się, że czarnuszka to małe ziarenko o wielkiej mocy. Wiedzieli o tym już starożytni Egipcjanie, a dzisiejsze badania tylko potwierdzają odwieczne przekonanie o niezliczonych dobrodziejstwach tej przyprawy. Co takiego kryje się w niepozornej roślince, że tak wszechstronnie oddziałuje na nasz organizm?

Kwiat i dobroczynna przyprawa w jednym

Czarnuszka, znana również pod wdzięcznym łacińskim imieniem Niella Sativa L., to siewna roślina z rodziny jaskrowatych. Znacie pewnie jej charakterystyczne, błękitne kwiaty, zdobiące nierzadko ogrodowe rabaty i wzbogacające bukiety. Ta ozdobna roślina ma również swoje drugie oblicze – jej nasiona stosowane są jako przyprawa i lecznicze ziele. Są ukryte w owocu, tzw. mieszku, a ze względu na swój wygląd i smak określane bywają również czarnym kminkiem.

Skarb natury

Małe ziarenko czarnuszki jest fenomenem natury, bo mało która przyprawa zawiera jednocześnie tyle korzystnie oddziałujących substancji. Są to przede wszystkim:

• tymochinon – składnik olejku eterycznego czarnuszki, o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym, przeciwnowotworowym, o działaniu ochronnym na nerki i wątrobę,
• kwasy tłuszczowe, w tym: linolowy, oleinowy, alfa-linolenowy, palmitynowy, mirystynowy, rzadko występujący eikozadienowy,
• witamina E i beta-karoten, a także witaminy z grupy B,
• biotyna – nieoceniona dla skóry i włosów, a także dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego,
• cenne flawonoidy i sterole oraz rzadko występujące w naturze alkaloidy,
• liczne mikroelementy i przeciwutleniacze.

Skuteczność potwierdzona badaniami

W cudowne właściwości czarnuszki wierzyli już nawet faraonowie, wykorzystując olej z tej rośliny dla poprawy zdrowia i urody. Najnowsze badania naukowe przynoszą potwierdzenie jej zalet. Udowodniono na przykład jej przeciwnowotworowe działanie, za co odpowiada głównie zawarty w niej tymochinon, który łączy się z enzymami i komórkami biorącymi udział w naturalnej obronie przed wolnymi rodnikami. Wykazano także ochronne działanie tymochinonu względem hemoglobiny, mioglobiny i albuminy. Przeprowadzone na zwierzętach badania wykazały również, że czarnuszka przyczynia się do obrony organizmu przed toksycznymi substancjami. Badacze są zgodni co do przeciwzapalnych i ochronnych właściwości tej rośliny.

Na co pomaga czarnuszka?

Czarnuszka jest nieoceniona w profilaktyce chorób. Warto więc stosować ją systematycznie w kuchni, a nie tylko wtedy, gdy już niedomagamy. Jej regularne przyjmowanie (w postaci przyprawy lub oleju) wzmacnia naturalne mechanizmy obronne organizmu. Jeśli prowadzimy zdrowy tryb życia, czarnuszka będzie jego cennym uzupełnieniem. Pomoże zapobiegać chorobom cywilizacyjnym, takim jak: nowotwory, cukrzyca, alergie, osteoporoza. Będzie wspierała nasze organizmy w obronie przed wirusami, bakteriami, grzybami, pasożytami, a także różnego rodzaju toksynami.

Czarnuszka okazuje się pomocna w profilaktyce i leczeniu takich schorzeń, jak:

• Alergia – działa antyhistaminowo
• Anemia – podnosi poziom hemoglobiny i erytrocytów.
• Nowotwory – pomaga zwalczać odpowiedzialne za ich powstawanie wolne rodniki, działa silnie antyutleniająco
• Nadciśnienie – obniża ciśnienie krwi i zapobiega powstawaniu zakrzepów.
• Kamienie nerkowe – obniża poziom szczawianów w moczu
• Wrzody żołądka – skutecznie zwalcza bakterie Helicobacter pylori.
• Cukrzyca – reguluje poziom cukru we krwi i pracę trzustki.
• Astma – poprawia wydolność płuc zwłaszcza u dzieci.
• Zakażenia grzybicze i pasożytnicze – wykazuje skuteczne działanie w przypadku zakażenia tasiemcem, przywrą, owsikami; hamuje rozrost patogenów, w tym Candida Albicans.
• Trądzik, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, poparzenia słoneczne, łysienie, łupież – stosowana zewnętrznie poprawia stan skóry i przyśpiesza gojenie się stanów zapalnych.
• Osteoporoza – wspiera procesy pomagające zwiększać gęstość kości.
• Depresja – działa uspokajająco, podnosi odporność na stres.

Olej z czarnuszki pomoże zadbać o skórę. Foto: Pexels

Czarnuszka – jak ją stosować?

 Najpopularniejsze są dwa sposoby stosowania czarnuszki;

• W postaci oleju – w tej formie łatwo go dawkować w celach leczniczych. Przyjmuje się zwykle 2-3 łyżeczki dziennie u dorosłych i połowę tej dawki u dzieci.
• W postaci przyprawy – ma szerokie zastosowanie w kuchni. Stosuje się całe lub zmielone ziarenka jako: posypkę chleba, dodatek do różnego rodzaju past do kanapek, do potraw mięsnych, serów, zup, sałatek, duszonych i kiszonych warzyw. Komponuje się z tymiankiem, kolendrą, słodką papryką, kminkiem, zielem angielskim.

Olej z czarnuszki stosujemy tylko na zimno! Foto: Pexeles

Czarnuszkę można stosować także w postaci naparów, nalewek, ziołomiodu, a zewnętrznie jako składnik maseczek i peelingów. Herbatka z nasion czarnuszki, w połączeniu z koprem, kminkiem i anyżem, wspomaga wydzielanie mleka u matek karmiących piersią.

Kuchnia pachnąca czarnuszką

Za sprawą olejków eterycznych czarnuszka to bardzo aromatyczna przyprawa. Nadaje się przede wszystkim do dań wytrawnych. Podsuwamy kilka pomysłów na jej wykorzystanie w kuchni.

Posypka na kanapki

Mieszamy ziarna czarnuszki pół na pół z podprażonym sezamem i dodajemy odrobinę soli. Mieszankę można zmielić albo pozostawić ziarenka w całości. Pasuje na kanapki z serami, pastami warzywnymi albo jajecznymi.

Czarnuszka jako dressing do sałatek

Łyżkę miodu rozcieramy z ząbkiem czosnku, szczyptą soli, pieprzu i łyżką cytryny. Osobno łączymy 2 łyżeczki oleju z czarnuszki z 3 łyżkami oleju słonecznikowego (może być też rzepakowy albo oliwa z oliwek). Mieszankę olejów wlewamy do reszty składników, cały czas energicznie mieszając.

Te produkty kupisz w naszym sklepie: