Ogłaszamy Piątkę Gazeta.pl. Dziennikarze portalu będą codziennie opisywać inne zagadnienia – ważne dla Polaków, ale jednocześnie takie, o których politycy niekoniecznie chcą mówić przed październikowymi wyborami do Sejmu i Senatu. W poniedziałek służba zdrowia, we wtorek edukacja, w środę pieniądze, w czwartek Kościół i w piątek oczywiście ekologia – to tematy, którymi na co dzień żyją Polacy. Pokażemy ludzką stronę każdego tematu, damy głos ekspertom, przedstawimy liczbowy aspekt rozwiązywania problemów, a także sprawdzimy, co najważniejsze ugrupowania mają do zaproponowania wyborcom.
Lekarze i pielęgniarki coraz starsi
O szybko rosnącej średniej wieku mówi się szczególnie w przypadku pielęgniarek. Rzut oka na dane Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych pokazuje, że naprawdę mamy problem. Zatrudnionych pielęgniarek i położnych w wieku od 26 do 40 lat było (na koniec 2017 r.) raptem ok. 28,6 tys. Więcej niż 50 lat miało ponad 122 tys. osób w tych zawodach. Dane NIPiP wskazują, że średni wiek pielęgniarki to dziś już 52 lata. Mediana wieku pielęgniarek i położnych też przypada już po pięćdziesiątce. Słowem - już dziś połowa pielęgniarek ma najwyżej 10 lat do wieku emerytalnego (a część wręcz już go osiągnęła). Słowem wyjaśnienia - pozwalam sobie na pewne uproszczenie dotyczące utożsamiania pielęgniarek z kobietami, ale dane NIPiP wskazują, że na koniec 2018 r. spośród około 295,5 tys. zarejestrowanych pielęgniarek i pielęgniarzy kobiety stanowiły około 97,7 proc.
Problem to oczywiście olbrzymi brak rąk do pracy teraz i wizja gigantycznych problemów już w najbliższej przyszłości, gdy odchodzących na emerytury pielęgniarek nie będzie miał kto zastępować. Ale to wielkie utrudnienie dziś także dlatego, że wszak kobiety, którym bliżej jest już do emerytury, siłą rzeczy nie zawsze są tak sprawne, by np. łatwo podnieść pacjenta leżącego.
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
Jak wskazują dane OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), w Polsce w 2017 r. na 1000 mieszkańców przypadało 5,1 pielęgniarki. Spośród 21 krajów unijnych, z których statystyki zebrała OECD, mniejszy odsetek miała tylko Grecja i Łotwa.
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
Dane dotyczące wieku lekarzy może i nie wyglądają równie dramatycznie, jak w przypadku pielęgniarek, bo widać nieco większy "dopływ" młodych osób do zawodu. I te dane należy jednak uznać za dalece alarmujące. Średnia i mediana wieku lekarzy również przekracza 50 lat. Co czwarty lekarz osiągnął już wiek emerytalny. Znów powołując się na dane OECD - spośród 19 krajów Unii, w Polsce liczba lekarzy przypadających na 1000 mieszkańców jest najniższa.
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
Pieniądze na ochronę zdrowia
Jedną z głównych bolączek polskiego systemu opieki zdrowotnej - jak podkreślają lekarze - jest jego niewystarczające finansowanie. Zgodnie ze znowelizowaną w zeszłym roku ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w 2024 r. mamy osiągnąć poziom 6 proc. PKB na finansowanie ochrony zdrowia. Był to jeden z postulatów protestu rezydentów.
Lekarze czują się jednak oszukani, bo... wskaźnik jest "opóźniony" o dwa lata. To znaczy, że w 2024 r. faktycznie nakłady na ochronę zdrowia mają wynieść 6 proc. produktu krajowego brutto, ale... tego z 2022 r. Realnie poziom 6 proc. PKB Polska osiągnie zapewne dopiero w 2026 r. O ile oczywiście nic się w tej sprawie nie zmieni. W manifeście do obecnych i przyszłych posłów i senatorów Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie oczekuje dojścia do 6,8 proc. PKB do końca 2021 r. i 9 proc. do końca 2030 r.
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
W budżecie na 2019 r. wydatki na ochronę zdrowia zaplanowano na 97,6 mld zł, ale zapewne przekroczą 100 mld zł. W przyszłym roku mają wynieść ponad 107 mld zł, choć minister zdrowia zdradził ostatnio w Polskim Radiu, że "po cichu liczy na 112 mld zł". Organizacje lekarskie zwracają uwagę, że gdyby poziom wydatków odnoszono do bardziej aktualnego odczytu PKB (czy do jego prognozy), do systemu popłynęłoby kilka miliardów złotych więcej.
O jakich pieniądzach mówimy w kolejnych latach? Oczywiście dokładne kwoty będą zależeć choćby od poziomu PKB w kolejnych latach, ale zapewne w 2024 r. będzie można mówić o ok. 150 mld zł wydawanych rocznie na ochronę zdrowia.
Kolejki do lekarzy rosną
Między innymi brak lekarzy specjalistów w wielu dziedzinach sprawia, że systematycznie wydłużają się kolejki po świadczenia zdrowotne w systemie publicznym. Dane w zakresie dostępu do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce zbiera Fundacja Watch Health Care w swoim Barometrze WHC.
Z ostatniego Barometru (pokazującego stan na grudzień 2018 r./styczeń 2019 r.) wynika, że średni czas oczekiwania na gwarantowane świadczenia zdrowotne w Polsce to 3,8 miesiąca. Dla porównania, jeszcze w połowie 2017 r. to było 3,1 miesiąca, a w połowie 2015 r. poniżej 3 miesięcy.
Oczywiście wiele zależy od konkretnego świadczenia. Najgorzej mają osoby, które muszą skorzystać z usług endokrynologa. Z Barometru WHC wynika, że średnio na świadczenie czeka się 11,6 miesiąca. Ale za tą średnią kryją się różne badania i zabiegi związane z chorobami i zaburzeniami endokrynologicznymi. Przykładowo, Barometr wskazuje, że na samą wizytę u endokrynologa czeka się... dwa lata (przykład 26-letniej kobiety z hiperandrogenizmem, która nie może zajść w ciążę i której badanie USG wykazało obustronny przerost nadnerczy).
Inny przykład - na świadczenie z zakresu kardiologii dziecięcej, czeka się 7,3 miesiąca, w tym na wizytę u specjalisty blisko rok (przykład czteromiesięcznego dziecka m.in. z dusznościami). Dla porównania, rok temu na świadczenie zdrowotne z dziedziny kardiologii dziecięcej czekało się ok. 5 miesięcy, dwa lata temu niespełna 4.
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
. grafika: Marta Kondrusik Gazeta.pl
