Netflix ogłosił, że pracuje nad anglojęzycznym serialem na podstawie sagi o wiedźminie . Andrzej Sapkowski, autor uwielbianego przez czytelników cyklu o wiedźminie Geralcie, będzie współpracował z twórcami serialu jako konsultant kreatywny. Producentami wykonawczymi będą Sean Daniel (cykl filmów "Mumia", serial "The Expanse") i Jason Brown ("The Expanse") oraz Tomasz Bagiński i Jarosław Sawko z Platige Image, polskiego studia produkcyjnego specjalizującego się w tworzeniu efektów specjalnych. Bagiński ponadto wyreżyseruje co najmniej jeden odcinek w każdym sezonie.
Małgorzata Steciak: Polski internet żyje informacją, że Netflix wyprodukuje serial na podstawie sagi o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego. Pan na początku chciał, żeby powstał film pełnometrażowy - producentów amerykańskich łatwiej było przekonać do formuły wieloodcinkowej?
Tomasz Bagiński:
Nie jest tajemnicą, że pracujemy nad tym projektem już od kilku lat. Początkowo chcieliśmy zrealizować film pełnometrażowy, ale historie Andrzeja Sapkowskiego są na tyle rozbudowane i wartościowe, że bardzo szybko stało się jasne, że nie mieszczą się one w ramach jednego filmu. W tej chwili cała nasza energia skupia się na serialu i wydaje mi się, że to jest naturalna forma dla prozy Sapkowskiego.
Żyjemy w czasach renesansu seriali. Mamy 2017 rok, filmy, które są dostępne w kinach, to są w większości tzw. produkcje "eventowe". Nie są traktowane w kategorii kina, lecz pewnego wydarzenia czysto rozrywkowego, skierowanego do bardzo szerokiej widowni. To są filmy, które wciąż są szalenie popularne, ale mam wrażenie, że opowieść o Geralcie z Rivii do tego nurtu nieszczególnie pasuje.
Dlaczego?
- To są historie o niezwykłej głębi moralnej, intelektualnej. Chcąc tę głębię pokazać, trzeba nie tylko więcej czasu, ale i nieco innego podejścia. Widz, jakiego szukamy, jest w tej chwili w telewizji i na platformach subskrypcyjnych, które niebywale rozwinęły się na przestrzeni ostatnich lat, m.in. dzięki Netfliksowi, HBO czy Amazon Prime. Dłuższe narracje, nie tak bardzo zestandaryzowane, bardzo dobrze się sprawdzają w tej formule. Nie ma jednego pomysłu na serial. Nie trzeba tak mocno przykrawać konceptu do narzuconego odgórnie formatu. Te platformy nie działają w oparciu o model reklamowy znany z tradycyjnej telewizji, lecz utrzymują się z subskrypcji użytkowników. To daje twórcy znacznie więcej wolności. Telewizja i platformy streamingowe stały się miejscem odważnych eksperymentów narracyjnych, tam rodzą się nowe talenty, które później podbijają świat kina.
Jak wygląda współpraca z amerykańskimi producentami, Seanem Danielem i Jasonem Brownem?
- Jesteśmy w bardzo bliskim kontakcie, na tym etapie jest dużo pracy organizacyjnej i synchronizacji między zespołami w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Sean Daniel kończy obecnie pracę nad "Mumią" z Tomem Cruisem, Jason Brown wciąż jest mocno zaangażowany w produkcję serialu "The Expanse". To są bardzo zajęci ludzie, ale z czasem wszyscy nauczyliśmy się sobie ufać. Jesteśmy profesjonalistami i mamy wyraźny podział obowiązków. To jest zresztą kolosalna, niewidzialna robota. Gdybym dziesięć lat temu wiedział, że tak w dużej mierze wygląda praca reżysera, to pewnie bym wolał do końca życia siedzieć przed komputerem i robić symulacje wybuchów [śmiech ].
Zrealizował pan szereg nagradzanych animacji, filmów reklamowych i kilka krótkometrażowych filmów, ale "Wiedźmin" będzie pana debiutem w serialu. Rzuca się pan na głęboką wodę.
- Na razie nie mogę nic więcej powiedzieć na ten temat, bo wszystko się bardzo dynamicznie zmienia. Do Stanów Zjednoczonych jeżdżę od ośmiu lat, buduję tam relacje, pitchuję kolejne projekty. Operując z Polski, staram się jakoś ten wagonik przepchać. To, co się teraz dzieje w związku z "Wiedźminem", to nie jest wynik jednego przypadkowego wydarzenia, tylko bardzo długiej listy działań, wykonywanych przez rzeszę ludzi.
Zainteresowanie "Wiedźminem" światowego gracza pokroju Netfliksa to już wielki sukces. Wielu polskich twórców dałoby się pokroić za taki projekt.
- Być może. Ja się zawsze trochę śmiałem z tego, że zostałem gwiazdą polskiego kina po zrealizowaniu 6-minutowego filmu animowanego 15 lat temu. To dużo mówi o tym, jak bardzo nasze kino jest wygłodniałe sukcesów światowych. W żadnym razie "Wiedźmin" nie jest jednak dla mnie końcem drogi. Pod wieloma względami będzie jej początkiem.
Szczegóły produkcji są na razie owiane tajemnicą, ale czy wiadomo już, gdzie będą realizowane zdjęcia? Jest szansa, że "Wiedźmin" będzie kręcony w Polsce?
- Odpowiem dyplomatycznie. Pomysł na "Wiedźmina" wpisuje się w koncept kulturotechu opisywany przeze mnie wspólnie z moimi kolegami z Platige Image, rozumiany jako splot produktów, usług i doświadczeń związanych z kulturą, technologią, nowymi mediami i odpowiednio przygotowanymi modelami biznesowymi. Uważam, że Polska ma ogromny potencjał, by stać się mocnym graczem na międzynarodowej arenie biznesowo-kulturowej, ale musi stworzyć odpowiednie narzędzia, by umieć zainteresować swoją kulturą resztę świata. Pomysł naszego słowiańskiego kulturotechu na pewno będzie obecny w "Wiedźminie". Ile jednak będzie odcinków, jakie to będą lokacje, scenariusze, kto będzie showrunnerem, kto zagra główną rolę - to są na razie pytania, na które odpowiedzi są objęte tajemnicą.
Internauci podpowiadają panu, żeby w roli Geralta obsadzić Tomasza Karolaka.
- Zażartowałem na Facebooku, że może powierzymy mu rolę kikimory [śmiech ]. Zobaczymy, na razie nie mogę powiedzieć nic więcej.
Czym "Wiedźmin" uwiódł miliony czytelników i graczy na całym świecie? Co w tej historii jest aktualnego?
- Historie Andrzeja Sapkowskiego są absolutnie unikatowe [zalecane]. Powiem tak, zazwyczaj to Polska goni świat, ale w przypadku prozy Sapkowskiego to świat musiał do niej dojrzeć. Rozterki moralne Geralta stały się nam bardzo bliskie. System wartości wypracowany na przestrzeni ostatnich pokoleń przez zachodni świat zaczyna się sypać. Czytelny podział na imperium zła i imperium dobra rozpadł się na naszych oczach. Nagle dobrzy są źli, a źli stają się dobrzy. Być może ten podział, jak pisał Aleksander Sołżenicyn, przechodzi przez serce każdego człowieka i każdy z nas ma w sobie zarówno pierwiastek zła, jak i dobra. Każdy z nas musi sam szukać pomysłu na swoją moralność, zbudować swoją tożsamość od nowa. To są także dylematy Geralta, który w chylącym się ku upadkowi świecie nie może pozwolić sobie na luksus bycia biernym, neutralnym obserwatorem.
Przede wszystkim to bohater, który niezależnie od okoliczności zachowuje wierność samemu sobie.
- To jest wątek, który przewija się przez wszystkie opowiadania i powieści o wiedźminie. Nie chcę wchodzić na razie zbyt mocno w kwestię interpretacji tej literatury. Mogę jedynie powiedzieć, że spędziłem z tymi książkami i z samym Andrzejem Sapkowskim bardzo dużo czasu. Im więcej czytam, im bardziej się w to wszystko zagłębiam, tym więcej warstw tej historii odkrywam. To jest dość niezwykłe w literaturze fantasy. Oczywiście zdarzają się pozycje wybitne, ale większość tej literatury skupia się na nieco prostszych emocjach i oglądzie świata. Tymczasem dla mnie te książki są na wskroś współczesne i opowiadają o naszych dylematach, rozterkach. To wszystko jest ubrane w kostium fantasy i rozrywki, żeby tę prawdę o nas było nam łatwiej strawić.
Poprzednia ekranizacja "Wiedźmina" w reżyserii Marka Brodzkiego była klapą. Dopiero gra komputerowa CD Projekt RED dała sadze Sapkowskiego drugie życie. Pan miał swój udział w sukcesie gry - wyreżyserował cinematiki, intra i zwiastuny. Ile serial będzie miał wspólnego z grą?
- To było bardzo dawno temu, w 2006 albo 2007 roku! Bardzo długo współpracowałem z zespołem CD Projekt RED nad ich cinematikami do gier, do dzisiaj bardzo dobrze wspominam to doświadczenie. To była część tej samej przygody, zanurzenie się w tym świecie, choć musimy pamiętać, że gra interpretuje te powieści w zupełnie inny sposób. Odniosła gigantyczny sukces, który zwrócił oczy świata w kierunku Polski i postaci stworzonych przez Sapkowskiego. Teraz jednak będziemy nad tym materiałem pracować nieco inaczej, bliżej literackiego pierwowzoru.
"Wiedźmin" rozpoczął też modę na słowiańskość, która trwa w najlepsze zarówno w Polsce, jak i za granicą. Po sukcesie gier w 2015 roku anglojęzyczna wersja "Ostatniego życzenia" Sapkowskiego trafiła na listę najlepiej sprzedających się tytułów "New York Timesa".
- Nie sądzę, żeby to był tylko "Wiedźmin". Pokazuje to ogromny sukces serii filmów "Legendy polskie" stworzonych przy współpracy z Allegro, w których również bawiliśmy się motywami słowiańskimi. Każdy kraj potrzebuje pewnego rodzaju tożsamości. Mam wrażenie, że w naszym przypadku ta tożsamość była przez wiele lat skutecznie zaniedbywana, spychana na margines. Tymczasem dzisiaj dorasta pokolenie, które szuka odpowiedzi na pytanie, co to znaczy być Polakiem czy Słowianinem, urodzić się w tej części świata. Wydaje mi się, że tutaj trzeba szukać źródła popularności słowiańszczyzny, a nie w samym "Wiedźminie". W książkach Sapkowskiego odbijają się nasza mentalność, poczucie humoru, ale nie one są istotą tych powieści.
Każdy z nas chce czuć, że za kupowanymi przez nas produktami kryje się jakaś opowieść. Niezależnie, czy są to samochody, elektroniczne gadżety czy filmy. To nie jest przypadek, że połowa ceny iPhone'a to jest marka. Ludzie po prostu lubią opowieść, która kryje się za tym przedmiotem. Tak samo my w tym momencie tworzymy kolejną opowieść, w którą wpisujemy słowiańskość. Wydaje mi się, że ta moda w skali światowej się dopiero zaczyna i wkrótce stanie się podobnym fenomenem kulturowym, co kultura samurajska czy kultura wikingów. To wszystko jest powiązane z przytoczonym przeze mnie wcześniej pojęciem kulturotechu. Odkryliśmy nasz potencjał i powoli, krok po kroku go realizujemy.
Czego potrzeba, żeby odkryć potencjał danej kultury?
- Uważam, że nie można rozpoczynać jakichkolwiek przedsięwzięć w oderwaniu od kultury, w której się wyrosło. To jest wartość, którą można wykorzystywać i na której można dużo łatwiej i dużo szybciej budować.
Nie jestem już młody, mam 41 lat. Jestem z pokolenia Liroya i Kukiza [śmiech ], które pamięta ten stary świat takiego strasznego paździerzu, w którym wszyscy wyrastaliśmy. Na starcie dostawaliśmy garść kompleksów, niskiego poczucia własnej wartości i poniżenia na przykład względem Zachodu. Dzisiaj, po wielu latach, mogę powiedzieć, że ja się tych kompleksów pozbyłem. Nie wstydzę się tego, kim jestem i skąd pochodzę. Polska po dwudziestu kilku latach transformacji ma jeszcze sporo do nadrobienia w stosunku do świata w pełni zorganizowanego. Z drugiej strony dzięki nowym technologiom możemy przeskoczyć kilka etapów.
Podkreśla pan, że chce robić kino na rynek międzynarodowy, mieszkając w Polsce. Nie ciągnie pana do Stanów Zjednoczonych?
- Nasze miejsce zamieszkania nie determinuje już w tak dużym stopniu naszej przyszłości. To nie dotyczy tylko mnie czy ogólnie Polski. Przez wiele lat pracowałem w bardzo specyficznej branży, która była związana z wysokimi technologiami - z animacją, efektami wizualnymi. Dobry specjalista nie musi się martwić o pracę niezależnie od tego, gdzie się urodził i gdzie mieszka. Dlatego dla mnie zawsze idea pracy zdalnej i rozwijania projektów w kilku miejscach jednocześnie była czymś naturalnym. Oczywiście, specjaliści z Polski nie zrobią tak łatwej kariery jak ich koledzy mieszkający na stałe w Los Angeles, ale te marzenia to nie są mrzonki. Jest mnóstwo ludzi o dekadę albo i dwie młodszych ode mnie, którzy prężnie działają w amerykańskim czy brytyjskim systemie produkcji filmowej i telewizyjnej.
Wszystkiego, co wiem o branży filmowej, nauczyłem się sam. Wychowywałem się na filmach rozrywkowych, głównie na Kinie Nowej Przygody z lat 80. Takie filmy chcę kręcić. W polskim systemie produkcyjnym w zasadzie takiego kina się nie robi. Wiedziałem, że muszę próbować na rynkach zachodnich. Wchodziłem tam tylnymi drzwiami przez przemysł efektów wizualnych i animację. Zająłem się nią tylko po to, by znaleźć na siebie pomysł w tym polskim układzie, w którym kinem aktorskim zajmują się zwykle mocno "odjechani" artyści, a kino rozrywkowe praktycznie nie istnieje. Ale chciałem się rozwijać. Dlatego dziesięć lat temu zresetowałem karierę i zacząłem budować swoją pozycję od zera jako reżyser filmów aktorskich. Nie było to łatwe, bo byłem uważany za kompletną "trzecią nogę" w tej kategorii, nikt nie traktował mnie poważnie. Dopiero od kilku lat spotykam się ze zrozumieniem, że być może w ciągu tej dekady czegoś się nauczyłem i można mi zlecić projekt aktorski.
Działam, robię swoje. Obiecuję, że jeszcze kilka razy spróbuję swoich fanów zaskoczyć. Odczuwam na każdym kroku ogromne wsparcie ze strony swoich rodaków i to daje energię do przechodzenia przez kolejne bariery. Mam nadzieję, że tej energii wystarczy na jeszcze długo.
CZYTAJ WIĘCEJ:
>>>> Jeśli Hollywood zrobi Wiedźmina, to oni powinni zagrać Geralta
>>>>> 15 lat od premiery filmu, o którym wszyscy chcielibyśmy zapomnieć
Tomek Bagiński. Reżyser, animator, rysownik. Jest artystą samoukiem. Nominowany do Oscara za krótkometrażową animację "Katedra" (2002), laureat nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej BAFTA za "Sztukę spadania" (2006) oraz za spot dla BBC promujący Zimową Olimpiadę w Soczi. Reżyser i producent kreatywny w studiu Platige Image. Obecnie pracuje nad kilkoma projektami fabularnymi, w tym nad serialem "Wiedźmin", który będzie realizowany we współpracy z platformą Netflix.
Małgorzata Steciak. Dziennikarka. Publikowała m.in. w ''Polityce'', ''Gazecie Wyborczej'', ''K-MAG-u'' czy w serwisie dwutygodnik.com. Wcześniej była m.in. redaktorką portali Onet.pl, Gazeta.pl.
